*Dựa trên những chia sẻ của Ali Mese, CEO kiêm nhà sáng lập của Piqers, một công ty chuyên tư vấn startup với khẩu hiệu "Piqers, startup dành cho mọi startup". Sau hai năm khởi nghiệp, Ali đã chia sẻ lại những khó khăn mà anh đã trải qua, và cũng là những gì mà bất cứ bạn trẻ nào muốn khởi nghiệp cũng sẽ gặp phải:
Cuối cùng tin nhắn cũng tới:
//5 giờ sáng ngày mai bắt chuyến bay AZ610 từ Rome tới New York.
Những tin nhắn được gửi tới chiếc BlackBerry vào đêm chủ nhật thường quyết định điểm đến và khách hàng mà tôi cần gặp trong tuần tới.
Tôi làm việc cho một trong ba công ty tư vấn chiến lược hàng đầu thế giới.
Cuộc sống của tôi gói gọn trong chiếc vali. Sống đời tư vấn viên đồng nghĩa với việc bỏ lỡ tất cả mọi thứ và mọi người thân quen trong khi suốt ngày cắm mặt vào các bảng tính Excel. Một cuộc sống doanh nhân hào nhoáng mà chúng tôi được dạy phải hướng tới khi theo học tại các trường kinh doanh danh tiếng.
Sau vài giờ nghỉ ngơi, người lái xe đưa tôi tới sân bay Rome Fiumicino để tôi bắt chuyến bay hạng thương gia tới New York. Khi đáp xuống Mỹ, tôi check-in tại một khách sạn 5 sao sau đó tới văn phòng của khách hàng.
Mức lương ư? Quá tốt. Công ty của tôi tự hào là hãng nằm trong tốp đầu những công ty trả lương hậu hĩnh cho nhân viên.
Gia đình muốn tôi ổn định
Nhưng tôi vẫn cảm thấy không thoải mái. Tôi không thể tiếp tục cuộc sống của một tư vấn viên lâu thêm nữa. Một ngày đẹp trời tôi đã gọi cho bố mẹ và nói:
//Cha, mẹ, con bỏ việc. Con muốn thành lập một công ty của riêng con.
Mẹ tôi thổn thức như lên cơn đau tim. Đó không phải là điều mà một người mẹ hoàn hảo muốn nghe từ con trai mình sau khi làm mọi điều để tôi có thể tốt nghiệp một trường kinh doanh hàng đầu thế giới với mức điểm thủ khoa.
Tôi làm mọi cách để bà bớt lo nghĩ. Nhưng tôi không bỏ cuộc:
//Mẹ ơi, con ghét công việc hiện tại. Tất cả các chuyên gia tư vấn đều vờ như họ đang hạnh phúc và họ uống những viên thuốc hạnh phúc mỗi ngày. Con chỉ được ngủ 3 tới 4 tiếng mỗi ngày. Tất cả những lợi ích mà công ty con hứa đều không tồn tại. Các khách sạn 5 sao ư? Con làm việc 20 giờ mỗi ngày nên con chẳng có thời gian mà hưởng thụ nó. Bữa sáng tuyệt vời ư? Con không có thời gian mà ăn sáng nữa kìa. Con cũng phải quên bữa trưa và bữa tối thịnh soạn đi bởi vì nó chỉ đơn giản là một chiếc bánh mỳ bên những bảng tính Excel.
Vậy đó mẹ, thay vì ngồi vắt chân thưởng thức rượu vang hảo hạng, con phải cắm đầu vào các bảng tính trong toàn bộ các chuyến bay hạng thương gia của mình. Tiền lương cao ư? Con chẳng có thời gian để tiêu nó dù chỉ một xu.
Mẹ à, con ghét cuộc sống hiện tại, trông con giống như một kẻ thất bại. Con thậm chí chẳng có thời gian để gặp bạn gái. Con không thể tiếp tục nữa, con muốn thành lập công ty của riêng mình.
Cha mẹ tôi đã nghỉ hưu sau nhiều năm gắn bó với công việc nhà nước ngày 8 tiếng nhàm chán nhưng an toàn của họ.
Gia đình tôi chưa bao giờ kinh doanh bất cứ thứ gì nên tôi gặp khó trong việc giải thích hoàn cảnh của mình cho bố mẹ hiểu. Tuy nhiên, sáng hôm sau mẹ tôi đã gọi lại, đây là điều khiến tôi khá bất ngờ.
"Này, con định buôn bán cái gì? Liệu có lãi không", mẹ tôi hỏi.
Tôi chẳng biết nói gì bởi tôi không thể giải thích cho bà hiểu rằng một doanh nghiệp cần rất nhiều thời gian để phát triển.
Bạn gái, bạn bè và các mối quan hệ
Bạn gái tôi hết sức ủng hộ quyết định của tôi. Và tôi cũng chia sẻ kế hoạch của mình với bạn bè của tôi, những người đang bận rộn trong cuộc đua thăng tiến sự nghiệp tại các tập đoàn hàng đầu thế giới.
Tôi đã nói với họ rằng tôi mới bỏ việc để theo đuổi giấc mơ khởi nghiệp. Một số người bạn dần dần không còn chơi với tôi bởi họ nghĩ rằng tôi có vấn đề khi liên tiếp bỏ hai công việc hấp dẫn trong một thời gian ngắn.
Phần lớn bạn bè của tôi đều ủng hộ tôi nhưng đã phát sinh một điều gì đó không ổn trong mối quan hệ giữa tôi và họ.
Tôi nhận ra mình bắt đầu tự rút lui khỏi những buổi tụ tập.
Mỗi lần gặp bạn bè, tôi đều không thể trả lời các câu hỏi của họ như: "Công ty cậu phát triển tới đâu rồi? Cậu sẽ trở thành Zuckerberg (CEO Facebook) chứ nhỉ"? hoặc "Chúng tôi tự hào về cậu, chắc chắn cậu sẽ sớm nhận được những khoản đầu tư lớn"...
Khởi nghiệp đồng nghĩa với việc chọn lựa một con đường dài và tôi tự đặt mình dưới rất nhiều áp lực khi chẳng ai hiểu mình.
Càng ngày, tôi càng cảm thấy cô đơn và trầm cảm vì tôi cố tránh những buổi tụ tập bạn bè. Startup của tôi không phát triển nhanh như mọi người nghĩ và tôi chán việc phải giải thích cho mọi người hiểu rằng ngay cả những hãng khởi nghiệp như Facebook và Twitter cũng mất nhiều năm mới có thể có được vị thế như ngày nay.
Tôi chỉ cảm thấy thoải mái khi ở bên cạnh vài người bạn doanh nhân. Đúng là, chỉ có doanh nhân mới thấu hiểu và mang lại hạnh phúc cho doanh nhân.
Tiền, tiền và tiền
Áp lực xã hội và sự cô đơn chưa phải là điều khủng khiếp nhất mà tôi phải đối mặt trong quá trình khởi nghiệp. Tiền mới là vấn đề đáng lo ngại nhất. Tôi hết tiền nhanh hơn tôi tưởng tượng.
Lo ngại về tài chính khiến tôi không thể duy trì năng suất làm việc và khả năng đưa ra quyết định đúng đắn. Tôi đã hoảng loạn và vội vã tìm tới thành công để mong kiếm được tiền.
Có ngày tôi phải hỏi mượn bạn gái vài xu để mua chai nước lọc. Tôi biết đó mới chỉ là giai đoạn đầu của một cuộc sống khó khăn đầy những thăng trầm.
Thành công
Bây giờ, hơn hai năm trôi qua kể từ ngày tôi bỏ việc, tôi đang viết những dòng này tại một khu nghỉ dưỡng tuyệt vời ở Phuket, Thái Lan trong khi thưởng thức những ngụm cocktail mojito mát lạnh.
Đừng vội suy luận nhé. Tôi không bán giấc mơ của mình cho các ông lớn và tôi cũng không trở thành một sáng lập startup với tài sản triệu đô.
Tuy nhiên, công ty của tôi kiếm đủ tiền cho tôi đi du lịch khắp thế giới và tôi có thể làm việc ở bất cứ đâu có WiFi.
Bài học
Trước khi bắt đầu hành trình khởi nghiệp đầy kham khổ tôi đã tự hỏi mình 5 câu hỏi. Tôi nghĩ rằng các bạn, các doanh nhân tương lai nên tự hỏi mình năm câu hỏi này trước khi bắt tay vào xây dựng giấc mơ của mình.
1. Anh đã sẵn sàng đối mặt với các áp lực xã hội?
Nếu bạn bè và gia đình anh chưa từng làm doanh nhân, họ sẽ không thực sự hiểu những gì mà anh đang cố gắng để đạt được. Áp lực từ bên ngoài thậm chí còn cao hơn nhiều.
Tôi quan tâm rất nhiều tới việc người khác nghĩ gì về mình và chính điều này đã hủy hoại cuộc đời tôi.
Tôi đã rất khắc nghiệt với bản thân, buộc mình phải làm việc nhiều hơn để có thể thành công sớm nhất có thể. Cho tới một ngày, tôi nhân ra chẳng ai quan tâm tới mình thì tôi việc gì phải ép bản thân quá mức như vậy?
Nếu anh quá quan tâm tới việc người khác nghĩ gì về anh, anh sẽ lãng phí thời gian vào việc chứng minh rằng anh thành công thay vì tập trung cho startup của anh.
Hãy sống cuộc sống của anh. Đừng nhận ra điều đó quá muộn như tôi.
2. Anh còn FA hay có một người yêu biết cảm thông, chia sẻ?
Khi chúng ta lớn lên, chúng ta chia sẻ với người yêu, vợ nhiều hơn với bạn bè hay gia đình. Tôi rất may mắn khi tìm được một cô gái tuyệt vời và rất buồn khi thấy những người bạn doanh nhân của mình phải chia tay với bạn gái trong quá trình khởi nghiệp.
Khởi nghiệp là một quá trình khó khăn, vất vả hơn rất nhiều so với những gì anh có thể tưởng tượng. Anh luôn cảm thấy căng thẳng, bối rối khi trong đầu anh có hàng triệu điều cần phải suy nghĩ. Chẳng một ai, kể cả bạn gái của anh, có thể hiểu những gì đang xảy ra trong đầu anh.
Nếu anh không còn độc thân, anh phải có một người bạn gái hiểu rằng anh chẳng có thời gian để mà nghĩ tới một nụ hôn tạm biệt vào buổi sáng.
3. Anh có đủ tiền mặt để duy trì cuộc sống và doanh nghiệp trong một năm hay không?
Nếu có gấp ba số đó thì càng tốt bởi anh sẽ hết tiền nhanh hơn anh có thể tưởng tượng. Trên con đường khởi nghiệp, có rất nhiều khoản chi không tên như phí kế toán, thuê luật sư, iPhone hay máy tính bị hỏng...
Hãy sẵn sàng cho việc phải ở một căn hộ nhỏ, ăn uống tiết kiệm hoặc tiêu dè sẻn từng xu, điều mà có thể anh chưa từng phải quan tâm trước đó.
Vài tháng cuối cùng trước khi anh hoàn toàn hết tiền là thời điểm đặc biệt khó khăn và áp lực sẽ tăng theo cấp số nhân khiến anh không thể ngủ nổi.
Thành công sẽ đến từ từ nhưng tiền thì hết rất nhanh. Hãy chi tiêu thông minh và lập kế hoạch cho từng ngày một, từ ngày đầu tiên.
4. Anh đã sẵn sàng ngủ mỗi ngày vài tiếng?
Sau khi thoát khỏi thế giới tư vấn viên, tôi nghĩ rằng cuối cùng mình cũng có một cuộc sống trong mơ khi có thể làm việc bất cứ khi nào mình thích cho tới khi đọc trích dẫn sau của Lori Greiner:
//Doanh nhân là những kẻ sẵn sàng làm việc 80 giờ mỗi tuần để tránh phải đi làm công 40 giờ mỗi tuần.
Ban đầu, tôi quá háo hức với các kế hoạch của mình và không thể chờ trời sáng để tiếp tục làm việc. Nhưng rồi cũng tới gian đoạn trì trệ. Tôi phải làm việc rất nhiều nhưng vẫn không thể thực hiện hết ý tưởng. Càng làm nhiều tôi càng ngủ muộn và càng ít ngủ, mệt mỏi. Kết quả là cứ hai hoặc ba ngày thì tôi lại có một ngày chẳng làm được gì.
Đừng để những bức ảnh Instagram tuyệt vời của tôi ở phía trên dụ dỗ. Đừng để những tin tức về các khoản đầu tư khổng lồ vào các hãng khởi nghiệp quyến rũ. Để trở thành một nhà sáng lập startup với tài sản triệu đô chẳng dễ dàng như người ta viết trên báo.
Đằng sau thành công của họ là những ngày dài mệt mỏi, những đêm không ngủ và rất nhiều lần bị nhà đầu tư từ chối.
Con đường tới thành công thực sự rất dài. Với những người đã từng trải qua như tôi nó thực sự rất... rất... rất là dài.
5. Thành công là gì?
Mỗi người trong số chúng ta có danh sách những ưu tiên khác nhau trong cuộc đời. Có người đặt tiền bạc lên hàng đầu trong khi những người khác muốn cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Do đó, mỗi người có một định nghĩa khác nhau về thành công.
Khó khăn trong con đường khởi nghiệp của anh cũng sẽ khác mọi người, tùy thuộc vào định nghĩa thành công của anh. Nếu tiền bạc và danh vọng là những gì anh mong đợi thì con đường anh phải đi sẽ rất vất vả đấy.
Hãy ghi nhớ những lời sau của nhà văn Hemingway:
//Cảm giác khi hoàn thành một hành trình rất tuyệt vời song chính những trải nghiệm trong suốt hành trình mới là điều đáng trân trọng nhất.
Doanh nhân thành công không phải là những người kiếm được hàng triệu USD từ các vòng gây vốn đầu tư. Họ chỉ là một trong số hàng triệu người thành công.
Rất nhiều doanh nhân khác đã và đang thực hiện giấc mơ của mình. Họ sống một cuộc sống trọn vẹn, kiếm số tiền vừa phải và rất hài lòng mặc dù chẳng có tên trên bất kỳ tờ báo nào.
Hành trình khởi nghiệp sẽ khiến cuộc sống của anh bị đảo lộn và rối tung lên. Nhưng hãy tận hưởng những điều đó và theo đuổi giấc mơ của mình. Tony Gaskin đã từng nói:
//Nếu anh không thực hiện giấc mơ của mình thì người khác sẽ thuê anh thực hiện giấc mơ của họ.
